Tuệ Uyển dịch
Chúng Ta Có Thể Sống
Không Cần Tôn Giáo,
Nhưng Không Thể Không Có Tâm Linh
Như một tu sĩ Tây Tạng,
tôi được giáo dục để tôn kính những nguyên tắc của Phật Giáo. Toàn bộ cung cách
suy nghĩ của tôi được hình thành bởi sự kiện tôi là một là một đệ tử của Đức
Phật, nhưng tôi muốn vượt qua khỏi những ranh giới tín ngưỡng của tôi để làm sáng
tỏ những nguyên tắc phổ thông nào đó, với mục tiêu giúp đở người khác tìm hạnh
phúc.
Dường như là quan trọng
đối với tôi để phân biệt giữa tôn giáo và tâm linh. Tôn giáo bao hàm một hệ
thống những niềm tin căn cứ trên nền tảng siêu hình, cùng với những giảng dạy
về giáo lý, nghi lễ, hay cầu nguyện.
Tuy nhiên, tâm linh,
tương ứng với sự phát triền những phẩm chất nhân bản chẳng hạn như từ ái, bi
mẫn, kiên nhẫn, bao dung, tha thứ, hay một ý nghĩa của trách nhiệm. Những phẩm
chất nội tại này, là nguồn gốc của hạnh phúc cho tự thân và những người khác,
là độc lập với bất cứ tôn giáo nào. Đó là tại sao, thỉnh thoảng toi đã tuyên bố
rằng chúng ta có thể sống mà không cần tôn giáo, nhưng không thể không có tâm
linh. Và một động cơ vị tha là một yếu tố tổng hợp những phẩm chất mà tôi định
nghĩa như tâm linh.
Cách Mạng Tâm Linh Và
Cách Mạng Đạo Đức
TÂM LINH, TRONG QUAN
ĐIỂM của tôi, bao hàm sự chuyển hóa tâm thức. Cách tốt nhất để chuyển hóa nó là
làm quen thuộc với sự suy nghĩ trong một cung cách vị tha hơn. Thế nên đạo đức
là căn bản cho mọt tâm linh thế tục cho tất cả mọi người, ta không bị giới hạn
trong một nhóm những người tin tưởng trong một tôn giáo này hay tôn giáo kia.
Cuộc cách mạng tâm linh
mà tôi chủ trương không phải là một cuộc cách mạng tôn giáo. Nó tương ứng với
một sự định hướng lại thái độ đạo đức của chúng ta, vì nó là một vấn đề của
việc học hỏi để đem những nguyện vọng của người khác vào sự quan tâm của chúng
ta tối đa cũng như của chính chúng ta.
Cuộc cách mạng tâm linh
mà tôi chủ trương không tùy thuộc vào những điều kiện bên ngoài nối kết với
tiến trình vật chất hay kỷ thuật. Nó sinh ra bên trong, và được động viên bởi
một khát vọng thâm sâu là để chuyển hóa tự thân nhằm để trở thành một con người
tốt đẹp hơn.
Người ta có thể phản đối
rằng một cuộc cách mạng tâm linh không thể giải quyết những vấn nạn của thế
giới đương thời. Họ có thể thêm rằng, trên trình độ xã hội, bạo động, say sưa,
ma túy, hay sự mất mát những giá trị gia đình nên được đối phó với căn bản của
chính họ qua những lượng định đặc thù. Nhưng chúng ta biết rằng từ ái hơn và bi
mẫn hơn sẽ giới hạn sự mở rộng và tính nghiêm trọng của những vấn nạn này.
Không phải tốt hơn để tiếp cận chúng và xử sự với chúng như những vấn nạn của
một trật tự tâm linh hay sao?
Tôi không cho rằng những
vấn nạn như vậy sẽ biến mất ngay lập tức, nhưng tôi thật sự nói rằng bằng việc
giảm thiểu chúng đối với lãnh vực xã hội và bằng việc thờ ơ không gian tâm linh
của chúng, thì chúng ta không đang cho chúng ta phương tiện để giải quyết chúng
trong một cung cách lâu dài. Tâm linh, khi chúng ta thấu hiểu như sự phát triển
những giá trị nhân bản nền tảng thì chúng ta có mọi cơ hội để cải thiện cuộc
sống của những cộng đồng chúng ta.
Sự Bệnh Hoạn Của Tính
Hai Mặt
THẬT QUAN TRỌNG ĐỂ tỉnh
giác với sự liên hệ hổ tương bằng việc nhận ra rằng một hiện tượng xảy ra do
bởi nhiều nguyên nhân và điều kiện phức tạp. Giảm thiểu thành một nhân tố đơn
độc sẽ đưa đến một sự phân liệt thực tại. Việc nhận thấy sự liên hệ hổ tương
cuối cùng đưa đến một sự ít bạo động hơn. Hơn thế nữa vì khi chúng ta đặt mình
vào một phạm vi rộng rãi hơn, chúng ta trở nên ít bị tổn thương hơn với những
hoàn cảnh ngoại tại và có được một sự phán xét lành mạnh hơn. Bất bạo động
không giới hạn trong một sự vắng mặt bạo lực, vì nó là vấn đề của một thái độ
năng động, được động viên bởi mong ước mang lại sự tốt lành cho người khác. Nó
tương đương với lòng vị tha.
Lòng yêu thương vị tha
thường bị hiểu sai. Nó không là vấn đề của việc quên lãng chính mình vì lợi ích
của người khác. Trong thực tế, khi quý vị làm lợi ích cho người khác, quý vị
làm lợi ích cho chính mình do bởi nguyên tắc liên hệ nhân duyên hổ tương. Tôi
muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc mở rộng tâm hồn quý vị và đem nổi khổ
đau của người khác vào trong chính mình. Lòng vị tha thay đổi tính khí của
chúng ta, tính tiếu lâm của chúng ta, những nhận thức của chúng ta và cho phép
chúng ta phát triển một sự thanh thản hơn, một tính khí bình lặng hơn. Ngược
lại với lòng vị tha làm chúng ta dễ bị tổn thương với những hoàn cảnh ngoại tại
hơn.
Chủ nghĩa vị kỷ chống
lại tự nhiên, vì nó phớt lờ sự liên hệ nhân duyên hổ tương. Nó là một thái độ
đóng lại tất cả những cánh cửa, trái lại lòng vị tha phát triển một tầm nhìn
sâu sắc. Chúng ta nên phát triển cảm giác thuộc về một gia đình nhân loại rộng
lớn. Những nguyên nhân và điều kiện của tương lai chúng ta một cách rộng rãi
nằm trong tay của chúng ta.
Việc Không Để Ý Mối Liên
Hệ Nhân Duyên Hổ Tương Của Những Người Phương Tây
MỘT CÁCH TỔNG QUÁT, tôi
rất ấn tượng với xã hội phương Tây; tôi đặc biệt ngưỡng mộ năng lượng của nó,
sự sáng tạo của nó, và lòng khao khát tri thức của nó. Tuy thế, một số yếu tố
nào đó trong cung cách sống của phương Tây dường như đáng lo ngại đối với tôi.
Tôi đã chú ý, thí dụ, người ta đã sẳn sàng nghĩ về mọi thứ như hoàn toàn trắng
hay hoàn toàn đen, như hoặc là thế này hay thế kia, quên lãng thực tại của mối
liên hệ nhân duyên hổ tương và tương đối. Họ có khuynh hướng đánh mất tầm nhìn
của những vùng xám bất định giữa những ý kiến.
Một điều nữa trong sự
quán sát của tôi là có nhiều người ở phương Tây sống một cách rất thoải mái
trong những thành phố lớn, trong khi vẫn duy trì sự cô lập với đại đa số nhân
loại. Thật đáng ngạc nhiên rằng với một sự nhàn hạ vật chất như vậy và với hàng
nghìn anh chị em hàng xóm, một số lớn con người như vậy lại chỉ có thể biểu lộ
tình cảm thật sự với những con chó và con mèo của họ. Trong nhãn quan của tôi,
điều đó chứng tỏ một sự thiếu vắng những giá trị tâm linh. Một phần của vấn nạn
có thể là sự ganh đua căng thẳng – một nguồn gốc của sợ hãi và bất an sâu sắc –
liên hệ với đời sống trong những xứ sở như vậy.
Trích từ quyển My
Spiritual Journey của Đức Đạt Lai Lạt Ma
Ẩn Tâm
Lộ, Wednesday, January 20, 2016
